Het energieverbruik van de Belgen.

De situatie op de Belgische energiemarkt is al maanden onstabiel. Hoewel we helaas niets kunnen doen aan de stijging van de energietarieven, hebben we ons verbruik wel in zelf in de hand. Wij vertellen je alles over het energieverbruik van de Belgen.

Wanneer we het energieverbruik van een land onder de loep nemen, moeten we een onderscheid maken tussen twee zaken: het totale verbruik van het land en het gemiddelde verbruik van een huishouden.

Het totale verbruik van een land omvat bijvoorbeeld niet alleen het verbruik van de inwoners van het land, maar ook dat van de industrie, het vervoer, de landbouw, etc.

Het gemiddelde verbruik van een huishouden spreekt daarentegen wel voor zich en is gebaseerd op het gemiddelde van alle residentiële consumenten. Soms wordt het gemiddelde verbruik ook per regio bekeken.

Het elektriciteitsverbruik van de Belgen.

In 2021 bedroeg het totale elektriciteitsverbruik in België 83,7 TWh. In 2020 was dat 80,87 TWh.

Ter informatie: 1 terawattuur = 1 miljard kilowattuur.

Deze stijging is te danken aan het economisch herstel na de gezondheidscrisis van 2020. Hoe is dit totale verbruik dan precies verdeeld?

• 45,2%: industrie
• 25,3%: diensten
• 23%: residentieel verbruik
• 6,5%: vervoer, landbouw, etc.

Zoals je ziet vertegenwoordigt het huishoudelijk verbruik in België slechts 23% van het totale verbruik. De industrieën zijn daarentegen verantwoordelijk voor het grootste deel van het verbruik.

Het gemiddelde elektriciteitsverbruik van de Belgische gezinnen varieert per gewest:

Opgelet: Deze cijfers houden geen rekening met het aantal personen per huishouden of het verbruiksgedrag. Het gaat dus om een gewogen gemiddelde van het totale verbruik van de huishoudens in elk gewest.

In werkelijkheid is er dus wat nuance nodig. Het elektriciteitsverbruik is namelijk erg afhankelijk van een aantal factoren. Het verbruik van elk huishouden kan daarom hoger of lager liggen dan het gemiddelde verbruik dat hierboven werd vermeld. .

Op vlak van elektriciteitsverbruik bestaan er twee uitersten,  namelijk kleine en grote verbruikers.

• Kleine verbruikers zijn die met een verbruik van ongeveer 600 kWh/jaar. Meestal gaat het dan om een alleenstaande die in een studio woont of een kotstudent.
• Grote verbruikers daarentegen hebben een verbruik tot 12.500 kWh/jaar. Dit zijn over het algemeen huishoudens die alleen elektriciteit gebruiken (en dus bijvoorbeeld geen aardgas of olie voor verwarming). In dit geval kan het bijvoorbeeld ook om grote gezinnen gaan.

Welke factoren beïnvloeden het elektriciteitsverbruik?

• Het aantal personen in het huishouden. Deze factor heeft de grootste impact op het elektriciteitsverbruik. Zo kan het verbruik tussen een één- en tweepersoonshuishouden (logischerwijs) verdubbelen.  Eén persoon verbruikt ongeveer 1200 kWh, twee personen 2350 kWh en vier personen 3200 kWh.
• Het type verwarming. Een huishouden dat met elektriciteit verwarmt, verbruikt natuurlijk aanzienlijk meer dan een huishouden dat met aardgas of olie wordt verwarmd.
• Elektronische apparatuur. Het aantal apparaten dat je hebt en dagelijks gebruikt, spelen een grote rol in jouw verbruik. Daarom raden we aan om bij aankoop steeds te letten op het energielabel van jouw huishoudtoestellen (koelkast, wasmachine, vaatwasser, stofzuiger, microgolfoven, etc.) of elektronische toestellen (televisie, computer, smartphone, internetmodem, etc.). Houd er ook rekening mee dat apparaten die op stand-by staan of zijn aangesloten op het stopcontact wanneer ze niet worden gebruikt voor heel wat onnodig verbruik zorgen.
• Consumptiegewoonten. Werk je van thuis uit of ben je de hele dag weg? Doe je jouw was meestal ’s avonds en in het weekend? Die elementen kunnen jouw verbruik aanzienlijk doen dalen of stijgen.
• Het seizoen en de isolatie. Als je verwarmt met elektriciteit, zal jouw elektriciteitsverbruik in de herfst en de winter uiteraard hoger liggen. Het spreekt ook voor zich dat als de winter bijzonder lang en/of streng is, je jouw huis meer zult moeten verwarmen en jouw verbruik zal worden beïnvloed. Daarom is ook de kwaliteit van de isolatie van je woning van groot belang. Een niet of slecht geïsoleerd huis zal immers heel wat warmte doen ontsnappen.

Het gasverbruik van de Belgen.

In 2021 bedroeg het totale gasverbruik in België 190,2 TWh, tegenover 190,7 TWh in 2020. In vergelijking met 2020 is er dus geen sprake van een grote verandering, al is dat wel het geval wanneer we kijken naar de verdeling van dit verbruik:

• 53,5%: distributienetwerken (hoofdzakelijk residentieel verbruik)
• 24,5%: industrie
• 22%: elektriciteitsproductie

In 2021 bedroeg het verbruik dat geregistreerd werd op de distributienetten 101,8 TWh. Dat is een duidelijke stijging tegenover de 89,2 TWh die in 2020 geregistreerd werd. De stijging is meer dan waarschijnlijk gelinkt aan het feit dat 2020 een kouder jaar was. Wat de industrieën betreft is er sprake van een kleine, maar toch significante daling. In 2021 bedroeg het verbruik namelijk 46,6 TWh terwijl er in 2020 49 TWh werd verbruikt. Tot slot vond er ook een duidelijke daling plaats op vlak van elektriciteitsproductie. In 2020 bedroeg het verbruik namelijk 52,5 TWh terwijl er in 2021 een verbruik van ‘slechts’ 41,8 TWh werd geregistreerd.

In tegenstelling tot elektriciteit lijkt er geen noemenswaardig verschil te zijn tussen het gemiddeld gasverbruik in de verschillende gewesten. We kunnen daarentegen wel opnieuw twee soorten verbruiksprofielen onderscheiden:

Zoals je ziet, is er een groot verschil tussen wie gas gebruikt om zijn/haar woning te verwarmen en wie niet.

Het ziet er trouwens naar uit dat het gasverbruik in België tijdens de eerste helft van 2022 is gedaald. In vergelijking met dezelfde periode in 2021 is het verbruik van de huishoudens met 18,3% gedaald en dat van de industrie met 11,24%.  Dat is een goed teken, aangezien de beste manier om jouw energiekosten te verlagen nog steeds minder verbruiken is. Toch mogen we niet zomaar conclusies trekken uit deze cijfers. De daling kan immers ook deels het gevolg zijn van het feit dat de afgelopen winter zachter was dan de vorige en we onze huizen dus minder moesten verwarmen.

Welke factoren beïnvloeden het gasverbruik?

Op een paar elementen na, komen deze sterk overeen met de factoren die het elektriciteitsverbruik beïnvloeden:

• Consumptiegewoonten. Als je jouw huis verwarmt met gas, hangt jouw verbruik ook af van hoe vaak dat gebeurt en op welke temperatuur. Vergeet niet dat je al heel wat energie kunt besparen door jouw verwarming met één graad te verlagen!
• Goed onderhoud van de verwarmingsinstallatie. Slecht werkende toestellen verbruiken meer energie. Daarom is het belangrijk dat je jouw installaties goed onderhoudt. Op die manier voorkom je niet alleen onverwachte storingen, maar je vermindert er ook je verbruik mee. Vergeet dus niet om het onderhoud van jouw verwarmingsketel in te plannen (dit is verplicht) en je radiatoren regelmatig te ontluchten om luchtbellen te voorkomen. 
• Een juist gebruik van de thermostaat. Via de thermostaat kun je de temperatuur van jouw woning volledig regelen en aanpassen aan jouw behoeften. Op die manier vermijd je ook onnodig verbruik wanneer je niet thuis bent.

Hoe bereken je jouw energieverbruik? 

Als je jouw energieverbruik zo goed mogelijk onder controle wilt houden, kan het handig zijn om te weten hoeveel je precies verbruikt. De netbeheerder bezorgt ons natuurlijk één keer per jaar jouw meterstanden zodat we jouw afrekeningsfactuur kunnen opmaken. Maar ondertussen kun je jouw verbruik ook zelf bijhouden. Door jouw meterstanden voor elektriciteit en/of gas van tijd tot tijd (bijvoorbeeld elk seizoen of elke maand) af te lezen en te noteren, weet je waar je aan toe bent en vermijd je onaangename verrassingen bij de jaarafrekening.

Elektriciteitsverbruik berekenen

Jouw elektriciteitsverbruik berekenen is vrij eenvoudig. Lees je meterstanden af en trek de vorige stand ervan af. Het verschil is het aantal kWh dat je in de periode tussen deze twee meterstanden hebt verbruik.

Voorbeeld:

In het bovenstaand voorbeeld zien we dat het dagverbruik tussen 1/03/2021 en 1/08/2021 500 kWh bedraagt en het nachtverbruik 600 kWh.

Door deze berekening af en toe uit te voeren, kun je de evolutie van jouw verbruik opvolgen en controleren of er afwijkingen ontstaan (bijvoorbeeld overconsumptie). Op basis daarvan kun je vervolgens bekijken of het nodig is om jouw voorschotbedrag te verhogen. 

Gasverbruik berekenen

Om jouw gasverbruik te berekenen, volg je in principe dezelfde stappen als bij de berekening van het elektriciteitsverbruik. Het enige verschil is dat de gasmeter jouw verbruik in m³ weergeeft in plaats van in kWh. Je moet deze hoeveelheid dus eerst omzetten om jouw verbruik in kWh te kennen.

Ook je energieleverancier zal jouw gasverbruik op je facturen weergeven in kWh en niet in m³. Waarom? Simpelweg omdat gas niet altijd dezelfde hoeveelheid energie oplevert voor dezelfde nettohoeveelheid gas die wordt verbrand. Door de hoeveelheid m³ om te zetten naar kWh ontstaat er dus een voordeel voor de consument.

Hoe zet je m3 om in kWh?

Eerst moet je, net zoals bij het elektriciteitsverbruik, het verschil in m³ berekenen tussen de meest recente meterstand en jouw vorige meterstand. De uitkomst is jouw verbruik in m³ tijdens een bepaalde periode. Vervolgens vermenigvuldig je dat resultaat met de omzettingscoëfficiënt. Die coëfficiënt wordt berekend door jouw netbeheerder en wordt vermeld op jouw afrekeningsfactuur. Afhankelijk van verschillende factoren (gassoort, hoogte, druk, etc.) komt één m³ gas overeen met 9 tot 12 kWh. Indien je de coëfficiënt niet meteen terugvindt, kun je jouw verbruik in m³ vermenigvuldigen met 11 om een idee te krijgen van jouw verbruik in kWh.

Voorbeeld:

Tot slot….

Zoals je ziet, is het verbruik van een huishouden afhankelijk van verschillende factoren. Daarom houd je jouw elektriciteits- en gasverbruik best het hele jaar door in het oog. Door de evolutie van jouw verbruik regelmatig op te volgen, kun je op tijd ingrijpen als dat nodig blijkt te zijn. Probeer in ieder geval dagelijks rekening te houden met een aantal simpele tips om jouw verbruik en bijgevolg ook jouw energiefactuur te doen dalen. Je doet er zowel jouw portefeuille als de planeet een groot plezier mee!